Franse Lelie (18e & 19e eeuw)


Het merk Lelie of Fleur de Lis, is op een aantal verschillende plaatsen in Nederland gebruikt en was met name een veel gebruikt merk in het begin van 1600. In plaatsen als Amsterdam, Gorinchem, Gouda, Leiden maar ook Roermond, en waarschijnlijk ook in Noord Hollandse plaatsen als Enkhuizen en Hoorn lijkt het merk gebruikt te zijn.

 

Ook zien we het met name veel in de 17e eeuw op pijpenstelen afgebeeld. In deze gevallen is het dan doorgaans niet als merk  maar als versiering gebruikt.

Gouda

Het merk Lelie / Fleur de Lis is in Gouda tussen ca 1670 en 1925 in gebruik geweest bij achtereenvolgens de volgende pijpmakers (ref *14) ;

 

1671-                 Jan Benjaminsz. van Ballen

1691/94-1720  (weduwe) Joost Pietersz. de Meijer

1720-1727        Gerrit Maarling

1727-1733        Teunis van den Berg

1733-1733        Dominicus van Klaveren

1733-1753        Jan van Klaveren

1733-1753        Hendrik Manshoofd in huur

1753-1773        Hendrik Manshoofd

1773-1796        (weduwe) Maarten Carlier

1797-1829        (weduwe) Pieter van der Want Dzn.

1820-1829        Gerrit van der Want Pzn in huur

1829-1862        Cornelia Elspeel, weduwe Gerrit van der Want Pzn.

1862-1874        Firma Gebroeders van der Want

1874-1898        Gerrit Cornelis van der Want Pzn., Firma P. van der Want Gzn.

1898-1925        Firma P. van der Want Gzn.

 

Uit Gouda kennen we een aantal varianten van het merk Lelie (Fleur de Lis). We zien de Lelie 'los' of in ruitvorm gestempeld, maar ook met initialen (TM, PG, SH, HN, ADS en IS). Deze laatste dateren nagenoeg allemaal uit het eerste deel van 1600 (ref *14).

 

Tevens is het merk '3 lelies' tussen ca 1705 en 1846 in Gouda in gebruik (ref *14) 

Gevonden in Leiden.
Gevonden in Leiden.

Gouda, ca 1640-1680. De eerste Goudse pijpmakers met merk Fleur de Lis waren Jan Benjaminsz. van Ballen (ca 1671-1691) en Joost Pietersz. de Meijer (1691-1702) (ref *14)

 

ca 1740-1780, Gouda
ca 1740-1780, Gouda



Gouda, ca 1800-1880


Dit pijpje en het exemplaar hieronder zijn gevonden in een gemixte stort van Gouds pijpenmateriaal


Op plakker 'Pipe Vertitable de Gouda', Van der Want.
Op plakker 'Pipe Vertitable de Gouda', Van der Want.

Gouda, waarschijnlijk de overgang naar 1800 ; ca 1790-1820
Gouda, waarschijnlijk de overgang naar 1800 ; ca 1790-1820
EENDRACHT MAACKT MACHT
EENDRACHT MAACKT MACHT

Een mooie scherpe, geheel versierde pijp met afbeeldingen van Neptunus (met de drietand) en Mercurius (met de slangenstaf). Op de voorzijde het wapen van Gouda en op de achterzijde een staande leeuw met pijlenbundel en zwaard. Op de baal koopwaren waar Mercurius op zit zijn de letters PS leesbaar, de initialen van de vormmaker, de zilversmid Pieter Scholenaar. 

In de hiel het merk 'fleur de lis'. Deze pijp zal tussen circa 1820 en circa 1870 gemaakt zijn door een pijpenmaker uit het geslacht Van der Want in Gouda.


Roermond

De lelie is tussen ca 1810 en 1830 ook in Roermond gebruikt. Tot ca 1820 door de firma Gruyters, daarna door Peter Kluidgen (ref *31).

 

Duitsland

Onderstaande modellen zijn afkomstig uit Duitsland, en zullen daar in de tweede helft van 1700 gemaakt zijn.

Laatste Nieuwe

21/4: Een erg scherp uitgevoerde 'rustende herderin met een schaapje' van de Goudse pijpenmaker Wagenaar.

21/4; Jacob van Wingender Knoedgen (Belgie) : l'Union fait la force.

04/4; Een fraaie rekening van de firma Wingender Knoedgen uit 1868.

13/3; Een paar complete en bijna complete 17e eeuwers

12/3; Gouds pijpje uit de vroege 18e eeuw met fraai getordeerde steel

10/3; Het Wapen van Friesland

23/1: Weer wat pijpen uit de collectie op foto gezet waaronder weer leuke hiel-merken. 

20/1: Twee fraaie dubbele krulpijpen (VIVAT DE PRUYSE) van Marinus van Duyn, tussen circa 1885 en 1925 gemaakt.


14/1: Wat leuke pijpjes gevonden in Rotterdam

13/1: Pijpjes van de eerste plastic materialen en bakeliet.

12/1: Pijpje van Martinus van Duijn.

19/12: De afgelopen maanden een paar hele fraaie pijpen van meerschuim kunnen toevoegen.

21/5 : Het IJzeren Kruis

8/12 : De pijpenmakers van Schoonhoven is het resultaat van ruim twee jaar archief onderzoek. Een 432 pagina's tellend boek dat een geheel nieuwe blik werpt op de industrie in deze stad en ruim 120 makers in detail belicht. Heel veel tot op heden onbekende informatie.