In de 19e eeuw neemt de vormenrijkdom explosief toe, de gestegen welvaart, concurrentie en buitenlandse invloeden lagen hieraan ten grondslag. Hoewel Nederland z'n typisch 'Goudse' (ovoide) model bleef houden, werden in Nederland ook vooral de zogenaamde 'lakpunt', Izabe en elleboogpijp zeer populair. Van deze modellen kan gesteld worden dat ze vooral in Nederland populair waren.
Vanuit het buitenland bereikten ons door handel in persvormen en ongetwijfeld ook kopieer werk, vooral de fantasievollere versieringen.
Hoewel dit type pijp ook al in de 18e eeuw gemaakt werd, heb ik de pijpen met narrenkoppen in dit hoofdstuk ondergebracht
Pijpen in de vorm van een hoorn of 'toeter'. Op zich kwam dit model niet zo heel erg veel voor maar is toch kenmerkend genoeg om een aparte pagina aan te wijden. Bovenstaande pijp refereert aan beleg en bevrijding van Den Briel (1572), en is tussen ca 1872 en 1875 gemaakt. De pijp heeft bovendien een cirkelvormig 'kijkglaasje' waarin een zwart wit diaatje is geplaatst met een voorstelling. Er zijn verschillende uitvoeringen van deze pijp bekend.
Polka pijpen vormen een duidelijk buitenbeentje ; rechte pijpjes die het meest weg hebben van de hedendaagse sigaren- of sigarettenpijpjes / houders
Hoofdstukje met van alles en nog wat versieringen die niet echt in de eerdere hoofdstukken te plaatsen zijn
Zogenaamde 'Gezondheidspijp (zie bv catalogus van der Want model nrs G128 en G139). De ketel is aan de onderzijde iets verdiept zodat er een nicotinesteentje in gelegd kon worden dat vooral tot doel had om het bij het roken vrijgekomen vocht met schadelijke stoffen te binden / absorberen.
Gemixte goudse pijpenstort langs de oever van de Gouwe. Diverse fragmenten van pijpenpotten en een zeeuws duitje van 1788 om het hele handeltje zo rond 1800 te dateren :-)
Typisch 19e eeuws modelletje ; zogenaamde 'mosterdlepel'
Waarschijnlijk buitenlands fabrikaat, eind 1800 met fraai passende vonkenvanger van dun lood
Rondbodem doetel model, op de steel links I.DE.GIDTS en rechts IN GOUDA. Ca 1880-1894. Firma Jan de Gidts in Gouda
Onderstaande koppen zijn (wellicht met uitzondering van de kop in de vorm van een laars) hoogstwaarschijnlijk geen Nederlandse produkten. Wel allemaal hier gevonden en daterend uit tweede helft 1800 en overgang naar 20 e eeuw