Pijpen met Letters, teksten, tekslinten

Sociteitspijpen ; De Verlichting

Pijpen met tekstlinten zijn doorgaans gemaakt voor genootschappen en verenigingen die hun oorsprong vinden in een maatschappelijke periode die we 'de Verlichting' noemen. De Verlichting wordt gezien als een van de pijlers van de Westerse beschaving die de doorslag gaf in de wording van de moderniteit via processen van individualisering, emancipatie, feminisme, secularisering en globalisering. Het gelijkheids beginsel,  de mensenrechten en burgerrechten vinden er hun wortels, evenals het liberalisme en socialisme (wiki).

E&O, hielmerk Dubbel Anker
E&O, hielmerk Dubbel Anker
Gouda, ca 1780-1862
Gouda, ca 1780-1862

Burgerhart, merk dubbel kruis
Burgerhart, merk dubbel kruis

'De Harmonie' Hielmerk 46 gekroond
'De Harmonie' Hielmerk 46 gekroond
Gouda ca 1800-1840
Gouda ca 1800-1840

'Vrede Best', hielmerk 46 gekroond
'Vrede Best', hielmerk 46 gekroond

'Concordia', hielmerk 54 gekroond
'Concordia', hielmerk 54 gekroond
Societeitspijp, Fa.van der Want ca 1830-80
Societeitspijp, Fa.van der Want ca 1830-80

In tekstlint 'CONCORDIA', hielmerk M gekroond.

In tekstlint 'Bellevue Concordia', hielmerk 59 gekroond,ca 1830-1860, Joost Sparnaaij.

VREDE BEST, hielmerk Fortuin
VREDE BEST, hielmerk Fortuin
Ca 1820-1870, Jan van Baalen, Gouda
Ca 1820-1870, Jan van Baalen, Gouda

Tekstlint 'VREEDE BEST', ketel kleiner dan model hierboven
Tekstlint 'VREEDE BEST', ketel kleiner dan model hierboven

LIBERTE EGALITE FRATERNITE
LIBERTE EGALITE FRATERNITE
Liberte Egalite
Liberte Egalite
Hielmerk Bacchus op het vat
Hielmerk Bacchus op het vat

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Hielmerk Zittende Vos

Ca 1830-1860, Gouda


TOT NUT VAN 'T ALGEMEEN
TOT NUT VAN 'T ALGEMEEN
Hielmerk 96 gekroond
Hielmerk 96 gekroond

ONS GENOEGEN
ONS GENOEGEN
Hielmerk Wapen van Gelderland
Hielmerk Wapen van Gelderland
Fa. Goedewaagen, ca 1880-1925
Fa. Goedewaagen, ca 1880-1925

Vriendschap, hielmerk Fortuin
Vriendschap, hielmerk Fortuin


Societeitspijp met tekst 'TOT NUT VAN T ALGEMEEN'

Hielmerk 46, ca 1784-1860 Gouda

Nooit Gedagt
Nooit Gedagt
Hielmerk BOW, Gouda
Hielmerk BOW, Gouda

De Beurs van Gorinchem

Bovenstaande pijp is waarschijnlijk gemaakt voor het 'Logement' de Beurs, dat in 1816 in Gorinchem werd geopend. Hielmerk 96 gekroond.

Vrijmetselarij

Onderstaand pijpje heeft de tekst 'VRY MACON' en hielmerk 46. Is gevonden in Leeuwarden waar in 1782 de vrijmetselaarsloge 'De Friesche Schouw' werd opgericht.

 

Ultrajectina

Ultrajectina is een vrijmetselaarsloge gevestigd in Utrecht, onder obediëntie van het Grootoosten der Nederlanden. Ultrajectina is in 1830 opgericht. Onderstaande pijp heeft een tekstlint met daarop ULTRAJECTINA, en zal tussen circa 1830 en 1800 in Gouda gemaakt zijn.

Felix Meritis

In 1788 werd door de welgestelde burgers van Amsterdam, geinteresseerd in Kunst en Cultuur, de societeit Felix Meritis opgericht in een pand aan de Keizersgracht 1788. Het societeitsgebouw werd vanaf dat moment gebruikt als ' tempel van verlichting en verbreding' ; er vonden bijvoorbeeld concerten en literaire en culturele bijeenkomsten plaats.

In 1889 kwam aan de societeit een einde. Het heeft vervolgens tot 1988 geduurd voordat de Felix Meritis Stichting werd opgericht en heden ten dage fungeert zij als een Europees centrum voor Kunst en Cultuur (www.felix.meritis.nl)

Drietal verschillende modellen 'FELIX MERITIS', allen met hielmerk 96 gekroond
Drietal verschillende modellen 'FELIX MERITIS', allen met hielmerk 96 gekroond

Tekst 'VYFTIG IARIG BESTAAN 1827' en 'Felix Meritis'.


Gemaakt ter ere van het 50 jarig bestaan van de sociëteit Felix Meritis.


Gemaakt rond 1827 door Pieter Stomman (ref *14) in Gouda. Hielmerk 96 gekroond




Afbeelding van Minerva, met tekst ACAD(emia):LUDGD(uno):BATAV(ee). Leidse Universiteitspijp. Hielmerk ES gekroond. Gouda, ca 1784-1880

Dezelfde pijp, nu met hielmerk 'Wapen van Leiden', waarschijnlijk iets ouder dan de hierboven afgebeelde pijp met hielmerk ES.



Wapen van Utrecht in een 'zon', met tekst SOL JUST(itiae) ILL(ustra) NOS. Het motto van de Universiteit van Utrecht. Hielmerk sleutels/ wapen van Leiden.


Fraaie kleipijp gemaakt voor het Kunstenaarsgenootschap Arti et Amicitiae dat in op 3 december 1839  officieel opgericht  werd in koffiehuis de Karseboom in de Kalverstraat. De oprichters hadden drie doelen voor ogen: bevordering van de kunsten, verbetering van de sociale en economische positie en verbroedering van kunstenaars. ‘Kunst en vriendschap’ was de spreuk waarmee genodigden die vergadering konden bijwonen. De leus van de vereniging werd ‘gelijkheid, openhartigheid en vrolijkheid.’ De pijp zal gemaakt zijn tussen circa 1840/1850 en 1900. Hielmerk 59 gekroond.

Teksten

De Tweede Willemsmoed

Onderstaand pijpje heeft de tekst ; "De Tweede Willemsmoed waaraan wij nu gedenken moge door zijn dapperheid de vrede aan ons schenken". Het lijkt een 50 jarig herdenkings pijpje, wellicht nav de overwinning op Napoleon bij Waterloo in 1815 ?! Willem II maakte deel uit van de alliantie die Napoleon versloeg (zie ook ander pijpje ; Willem II Overwinnaar van Napoleon).

Hielmerk 52 gekroond. Ervan uitgaande dat dit pijpje in 1865 is gemaakt dan zal dit afkomstig zijn van Jan de Gidts, die tussen 1861 en 1895 het merk gekroonde 52 gebruikte in Gouda (ref *14).

'Eere aan Musquetier' en '23 sept 1880'. Gemaakt door Arie van der Kleyn, Gouda, ca 1880-1885.

 

Nog een variant van dit pijpje is hier te vinden.

 

Ook in de dagbladen bleek deze pijp niet onopgemerkt getuige onderstaand artikeltje uit 1880


Gelukswensen

J'Apporte mes Souhaits
J'Apporte mes Souhaits
Een typische 'Geschenk' piep
Een typische 'Geschenk' piep

Je Vous Souhaite Heureuse
Je Vous Souhaite Heureuse
Hielmerk WS gekroond, tweede deel 1800, Van der Want Gouda
Hielmerk WS gekroond, tweede deel 1800, Van der Want Gouda

Zelfde pijp als hierboven, nu met hielmerk Speelman, ook Van der Want Gouda
Zelfde pijp als hierboven, nu met hielmerk Speelman, ook Van der Want Gouda

Een wat aparte pijp, een model dat niet zoveel voorkomt (zie 'Musquetier' pijpje).

Deze heeft een eikeltje en wat eikenblad als hiel, en tekstlinten op voor- en achterzijde ketel met de tekst 'VERGUNNING'.

Circa 1870-1890, Gouda.


Letters

Onderstaand pijpje is aardig, vanwege een geschil dat diende in 1877 tussen de Goudse pijpmaker G.J. Wagenaar en Pieter Goedewaagen. Deze laatste hield het merk DW en maakte bezwaar tegen het feit dat Wagenaar de letters D en W gebruikte op zijn pijpen gemerkt met 56 gekroond. Hoewel de uitkomst van het geschil niet duidelijk werd, lijkt het dat Wagenaar moest inbinden en de letters G en W plaatste.

Hielmerk 56 gekroond
Hielmerk 56 gekroond
G.J. Wagenaar, Gouda ca 1877-1887
G.J. Wagenaar, Gouda ca 1877-1887

Letter W op beide zijkanten van de ketel. Hielmerk WS, waarschijnlijk Gerrit Cornelis van der Want, ca 1874-1898 (ref *14)


Reclamepijpjes

Hier een serie pijpjes met voornamelijk teksten op de kop. Dit zijn reclame pijpjes, zie hiervoor het hoofdstuk 'Reclame pijpen

Laatste Nieuwe

17/9: de brocanterie heeft weer wat leuke pijpjes opgeleverd.

1/7: Veel nieuwe foto's van vooral verschillende merken toegevoegd.

21/4: Een erg scherp uitgevoerde 'rustende herderin met een schaapje' van de Goudse pijpenmaker Wagenaar.

12/3; Gouds pijpje uit de vroege 18e eeuw met fraai getordeerde steel

23/1: Weer wat pijpen uit de collectie op foto gezet waaronder weer leuke hiel-merken. 

8/12 : De pijpenmakers van Schoonhoven is het resultaat van ruim twee jaar archief onderzoek. Een 432 pagina's tellend boek dat een geheel nieuwe blik werpt op de industrie in deze stad en ruim 120 makers in detail belicht. Heel veel tot op heden onbekende informatie.