Franse Lelie (17e eeuw)


Het merk Lelie of Fleur de Lis, is op een aantal verschillende plaatsen in Nederland gebruikt en was met name een veel gebruikt merk in het begin van 1600. In plaatsen als Amsterdam, Gorinchem, Gouda, Leiden maar ook Roermond, en waarschijnlijk ook in Noord Hollandse plaatsen als Enkhuizen en Hoorn lijkt het merk gebruikt te zijn.

 

Ook zien we het met name veel in de 17e eeuw op pijpenstelen afgebeeld. In deze gevallen is het dan doorgaans niet als merk  maar als versiering gebruikt.

 

Op deze pagina zijn de kleipijpen met het merk Fleur de Lis uit de 17e eeuw ondergebracht, de pijpen uit de 18e en 19e eeuw die vooral in Gouda (maar ook in o.a. Roermond en Duitsland) gemaakt zijn, zijn op deze pagina te vinden.

 

 

Verschillende versieringen met 'Fleur de Lis'

Noord Holland (Hoorn/Enkhuizen)

Vroeg pijpje, ca 1630-1640 met franse lelie versiering op beide zijden van de hiel.


Ca 1640, gevonden omgeving Dordrecht


Lelie in Ruit

Kleine, vroege kop, ca 1600-1620.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Zogenaamde 'Jonas' versiering op een vroeg 17e eeuws pijpje met hielmerk Fleur de Lis


Ca 1620-1640, Noord Holland

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Ca 1620-1640, waarschijnlijk Enkhuizen / Hoorn

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Ca 1620-1640, waarschijnlijk Enkhuizen. Qua vormgeving lijkt dit pijpje erg op die de met PG gemerkte modellen uit Enkhuizen/Hoorn.

[Het hielmerk is wat slordig, dubbel gestempeld]

 

 

 

 

Ca 1640-1660, gevonden in Noord Holland

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Ca 1640-1660, gevonden in Noord Holland.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Ca 1630-1650, gevonden in Noord Holland

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Ca 1650-1670, vindplaats Leiden, waarschijnlijk ook daar gemaakt

 


Ca 1620-1640, waarschijnlijk Enkhuizen / Hoorn
Ca 1620-1640, waarschijnlijk Enkhuizen / Hoorn
Ca 1630-1640, gevonden in Rotterdam
Ca 1630-1640, gevonden in Rotterdam

Ca 1640-1660
Ca 1640-1660


Ca 1640-1660




Gevonden in Leiden, ca 1660-1680


Ca. 1630-1650, gevonden omgeving Middelburg


Lelie 'los'

Ca 1620-1640, Noord Holland


Ca 1660-1680, gevonden in Leidschendam


Lelie in cirkel

Ca 1600-1630



Fragmenten van presentatiepijpen

Hieronder een steelfragment van een zogenaamde presentatie pijp uit de 17e eeuw. Zie hiervoor het hoofdstukje 'presentatie pijpen'

Amsterdam

Gekroonde Fleur de Lis met initialen A en I
Gekroonde Fleur de Lis met initialen A en I
Ca 1610-1630, waarschijnlijk Amsterdam
Ca 1610-1630, waarschijnlijk Amsterdam

Fleur de lis met letters I en W, gevonden in Amsterdam, ca 1630


Gouda

Het merk Lelie / Fleur de Lis is in Gouda tussen ca 1670 en 1925 in gebruik geweest bij achtereenvolgens de volgende pijpmakers (ref *14) ;

 

1671-                 Jan Benjaminsz. van Ballen

1691/94-1720  (weduwe) Joost Pietersz. de Meijer

1720-1727        Gerrit Maarling

1727-1733        Teunis van den Berg

1733-1733        Dominicus van Klaveren

1733-1753        Jan van Klaveren

1733-1753        Hendrik Manshoofd in huur

1753-1773        Hendrik Manshoofd

1773-1796        (weduwe) Maarten Carlier

1797-1829        (weduwe) Pieter van der Want Dzn.

1820-1829        Gerrit van der Want Pzn in huur

1829-1862        Cornelia Elspeel, weduwe Gerrit van der Want Pzn.

1862-1874        Firma Gebroeders van der Want

1874-1898        Gerrit Cornelis van der Want Pzn., Firma P. van der Want Gzn.

1898-1925        Firma P. van der Want Gzn.

 

Uit Gouda kennen we een aantal varianten van het merk Lelie (Fleur de Lis). We zien de Lelie 'los' of in ruitvorm gestempeld, maar ook met initialen (TM, PG, SH, HN, ADS en IS). Deze laatste dateren nagenoeg allemaal uit het eerste deel van 1600 (ref *14).

 

Tevens is het merk '3 lelies' tussen ca 1705 en 1846 in Gouda in gebruik (ref *14) 

Gevonden in Leiden.
Gevonden in Leiden.

Gouda, ca 1640-1680. De eerste Goudse pijpmakers met merk Fleur de Lis waren Jan Benjaminsz. van Ballen (ca 1671-1691) en Joost Pietersz. de Meijer (1691-1702) (ref *14)

 

Voor Goudse pijpen uit de periode 1700-1900, zie hier. 

 

 

 

Leiden

Het merk Fleur de Lis in ruitvorm is ook in Leiden gebruikt in de periode 1630-1650, getuige onderstaande typisch leidse modellen.

Ook komt het rijkelijk voor op een hielfragment van een zogenaamde 'monster'- of 'etalage' pijp, die ook het merk PI gekroond draagt en in Leiden is gemaakt.



Laatste Nieuwe

21/4: Een erg scherp uitgevoerde 'rustende herderin met een schaapje' van de Goudse pijpenmaker Wagenaar.

21/4; Jacob van Wingender Knoedgen (Belgie) : l'Union fait la force.

04/4; Een fraaie rekening van de firma Wingender Knoedgen uit 1868.

13/3; Een paar complete en bijna complete 17e eeuwers

12/3; Gouds pijpje uit de vroege 18e eeuw met fraai getordeerde steel

10/3; Het Wapen van Friesland

23/1: Weer wat pijpen uit de collectie op foto gezet waaronder weer leuke hiel-merken. 

20/1: Twee fraaie dubbele krulpijpen (VIVAT DE PRUYSE) van Marinus van Duyn, tussen circa 1885 en 1925 gemaakt.


14/1: Wat leuke pijpjes gevonden in Rotterdam

13/1: Pijpjes van de eerste plastic materialen en bakeliet.

12/1: Pijpje van Martinus van Duijn.

19/12: De afgelopen maanden een paar hele fraaie pijpen van meerschuim kunnen toevoegen.

21/5 : Het IJzeren Kruis

8/12 : De pijpenmakers van Schoonhoven is het resultaat van ruim twee jaar archief onderzoek. Een 432 pagina's tellend boek dat een geheel nieuwe blik werpt op de industrie in deze stad en ruim 120 makers in detail belicht. Heel veel tot op heden onbekende informatie.