Uit de 17e of 18e eeuw zijn op dit moment geen bronnen bekend waaruit zou blijken dat in deze periode pijpmakers actief waren in 's Hertogenbosch.

Op 16 Januari 1774 is in 's Hertogenbosch, Leonardus Eras geboren (1). Uit een vermelding van 12 october 1810 blijkt dat Leonardus samen met een compagnon een pijpenfabriek opricht.

"L. Eras en J.N.Coolen in compagnie te 's-Hertogenbosch maken bekend dat zij hebben opgerigt een POTTEN en PIJPENFABRIJK, als waar te bekomen zijn alle soorten van fijne en grove Pijpen, alsmede grove aarden Potten en zoo genaamd Frankfortsch Aardenwerk; alles tot een civile prijs."  (2)

In het jaar van de oprichting van de 'potten- en pijpenfabriek', heeft Leonardus ook een aanvraag toegekend gekregen om het Bossche stadswapen als bijmerk op zijn pijpen te zetten (6). Op de pijpen van Eras treffen we veelvuldig een afbeelding van een boom aan als bijmerk, al dan niet losstaand, in een wapenschild, of voorzien van stippen/sterrem en zelfs de aanduiding 'S'.

Leonardus overlijdt op 6 mei 1864 in 's Hertogenbosch, de pijpenfabriek lijkt in 1850 van de hand gedaan te zijn (3).

In de jaren tussen ca 1810 en 1850 hebben in totaal zo'n 129 mensen in de fabriek gewerkt (4). Reeds in het jaar van oprichting blijken er al 48 mensen werkzaam in de fabriek (6). Hieronder waren veel pijpmakersknechten uit tal van Nederlandse steden waar op dat moment al geruime tijd een pijpenfabricage was, o.a. Pieter Korver en Catharina Bakker uit Gouda, Arnoldus Murk uit Schoonhoven, Petrus van Erp uit Schoonhoven (6)

Uit 1817 zijn bronnen bekend (6) waaruit blijkt dat Eras onenigheid heeft met het Goudse pijpmakersgilde omdat hij Goudse merken zou gebruiken, het gaat hier dan om de gekroonde 16, de gekroonde 46 en de gekroonde PS. Dit is blijkbaar nooit een rechtzaak geworden, het merkenrecht was in die tijd beperkt tot Holland en had in 's Hertogenbosch geen kracht. 

In (6) wordt een pijpenvondst beschreven die aan Eras wordt toegeschreven waarin de volgende merken zijn aangetroffen ; gekroonde H, gekroonde 37, gekroonde 66, gekroonde 77, gekroonde AB, gekroonde ES, gekroonde WS (of WB) en KIP en B, ook de both, de franse lelie en de gekroonde wijnton.

Tevens lijkt hij het merk BWB gebruikt te hebben (8)

Dat de weduwe Eras nog na zijn dood actief blijft in de tabaks-en of pijpenhandel blijkt uit de archieven van de Limburgse pijpenfirma Trumm Bergmans (5), waar Eras regelmatig terug te vinden is als een van de grotere klanten.

Uit het huwelijk van Eras met Maria van Gils zijn 11 kinderen geboren waarvan in ieder geval 5 ook pijpmaker zijn geweest, twee hiervan zijn op een gegeven moment verhuisd naar Lille (Frankrijk), in resp 1846 en 1864 (6).

In 1849 wordt Teunis van Eijk als pijpmaker in Den Bosch genoemd (6). Teunis is uit Gouda afkomstig (ref*8) en werkt voor de Goudse pijpmaker en in Rotterdam gevestigde pijpenhandelaar F.S. Sparnaaij. Volgens (ref *8) waren de pijpmakers in Den Bosch knechten van Sparnaaij, waarmee deze de Goudse gildereglementen trachtte te omzeilen. Het bedrijf van van Eijk lijkt niet lang actief, na 1851 komen er geen meldingen meer voor.

Rond 1819 wordt de pijpmaker Crefcouer/Crefour genoemd (7 & ref *8), het gaat hier waarschijnlijk om Nicolaas Josephus uit Andenne waarvan melding wordt gedaan maar van wie we later niets meer terug vinden.

In (6) en (7) wordt vermelding gemaakt van een aantal andere merken welke ook voorzien zijn van het 'Bossche bijmerk' maar waarvan niet met zekerheid te zeggen valt of deze ook door Eras gemaakt zijn ;

Ongekroond : D, N, TS, Hond,

Gekroond ; WP, 6, 36, 38, 69

Tevens lijkt onderstaand een tweetal fragmenten met gekroonde B ook uit Den Bosch afkomstig

Ten slotte hieronder nog een paar aardige fragmentjes uit dezelfde partij, welke mogelijkerwijs ook in Den Bosch of omgeving gemaakt zijn

Onderstaande modellen komen uit dezelfde groep, zijn volledig ongemerkt, en kunnen in principe overal gemaakt zijn.

(1) 's-Hertogenbosch Jan-Pieter RK dopen, 1763-1810 inventarisnummer 25-26

(2) Tilburg SCH trouwen, 1650-1810 (bk41-52) inventarisnummer 41-52

(3) Geboorteakte Corneille (1)

(4) Mededelingenblad CBG 1986-01 Herwijnen

(5) 'Een pijpenfabriek te Weert', Jos Engelen, PKN 1983 6 (21), 3-13

(6) ''De Bossche Pijpenindustrie en haar producten', J.L.F van den Hurk en J. Nijhof, PKN 1983 6 (23) 60-67

(7) 'Bodemvondsten uit Eindhoven', Jos Engelen, PKN 1998, 21 (82) 1033-1036

(8) 'De Vogel gevlogen', A.W. Brand, PKN digitaal